کلیلا و دمنا - مجموعه افسانه ها.

کلیله و دمنه

کلیله و دمنه

مجموعه حکایات ابن مقفع

کلیله و دمنه نوشته ویشنا سرما کتابی از اصل هندی است که در دوران ساسانی به زبان پارسی میانه ترجمه شد. کلیله و دمنه کتابی پندآمیز است که در آن حکایت های گوناگون (بیشتر از زبان حیوانات) نقل شده است. نام کتاب از دو شغال به نام «کلیله» و «دمنه» گرفته شده است که داستان های کتاب از زبان آن گفته شده است. بخش بزرگی از کتاب اختصاصی به داستان این دو شغال دارد. اصل داستانهای آن در هند و در حدود سالهای 500 تا 100 پیش از میلاد به زندگی میپیوندند.
مجتبی مینوی درباره این کتاب میگوید: کتاب کلیله و دمنه از جمله آن مجموعه های دانش و حکمت است که مردمان خردمند قدیم گرداندند و «به جای زبان» نوشتند و از فرزندان خود به میراث گذاشتند و در اعصار و قرون متمادی گرامی داشتند، میخوانند و از آن حکمت عملی و آدابند و میآفتند.

کلیله و دمنه چند بار از عربی به فارسی دری برگردانده شده است. از جمله به دستور نصر بن احمد سامانی، ابوالفضل بلعمی آن را به نثر فارسی برگرداند و سپس رودکی (در سال ۳۲۰ ق.) آن را به نظم درآورد. اما امروز ترجمهٔ بلعمی از بین رفته و از اثر رودکی جز چند بیت پراکنده باقی نماندهاست.
در قرن ششم هجری یکی از دبیرهای دربار غزنوی، به نام نصرالله منشی (منشی بهرامشاه غزنوی) کلیله و دمنه را به فارسی برگردان کرد. این ترجمه ترجمه های آزاد است و نصرالله هرجا لازم دانسته هاست ابیات و امثال بسیار از خود و دیگران آورده است. نصرالله منشی مقید به متابعت از اصل نبوده و ترجمه و نگارشی آزاد ساخته و پرداخته است و آن را بهانه و وسیله ای کرده است برای انشای کتابی به فارسی که معرف هنر و قدرت او در نوشتن باشد. ترجمهٔ نصرالله منشی همان ترجمه است که از آن به عنوان کلیله و دمنه در زبان فارسی یاد می شود. گاه نیز آن را کلیله و دمنهٔ بهرامشاهی خوانند.

انتشارات نیل