Diwan poems of Iraj Mirza (دیوان اشعار ایرج میرزا)

دیوان اشعار ایرج میرزا

از ایرج میرزا حدود ۱۴۰۰۰ بیت به جامانده است. اشعاری که در قالب های متنوعی همچون مثنوی، قصیده، قطعه و رباعی سروده شده است. او ابتدا به شیوه ی پیشینیان شعر می گفت. از جمله همان قصایدی که در محافل قجری ساخته شد. اشعاری که رنگ و بوی سبک خراسانی داشت. دوره ی بعدی شعر ایرج میرزا را دوره ی ابتکار و نوآوری او دانسته اند؛ تا بدان حد که برخی او را نخستین علمدار تجدد شعر فارسی خوانده اند. زبان صریحش در انتقاد از مفاسد و ناهنجاری های سیاسی و اجتماعی که گاهی به پرده دری نیز کشیده شد، از ویژگی های مهم شعر او در این دوره است.

عشق به میهن و مادر، دانش اندوزی و تربیت کودکان و نوجوانان و مضامینی از این دست، دست مایه ی آفریده های ادبی ایرج شد. آشنایی او با تمدن غرب که از سفرهای او به اروپا ناشی شد و نیز تحولات بزرگ اجتماعی و فرهنگی ایران در عصر انقلاب مشروطه آن گونه که پیش ازاین ذکرش رفت، شالوده ی فکر و شعر ایرج میرزا را در دوره ی دوم شعرش برساخت. نخستین بار فرزندش خسرو ایرج اشعار او را گرد آورد و منتشر نمود. سروده هایی روان و بی تکلف و زیبا که بعضا به طنزی دل پذیر آراسته شده است.